ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η επιστήμη της λογοθεραπείας συνδέεται άμεσα με το πόσο ”καθαρός” και σωστός είναι ο λόγος μας. Αρχικά, όλοι μας εάν ακούσουμε κάποιον ενήλικα ή παιδί να μην μιλάει σωστά ή να μην λέει κάποιο γραμματάκι ή φωνούλα σίγουρα θα σκεφτούμε πως θέλει λογοθεραπεία. Όμως, οι έννοιες άρθρωση και φωνολογία διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.
ΟΡΙΣΜΟΙ
- Διαταραχή της άρθρωσης είναι η αδυναμία του παιδιού να παράγει σωστά μεμονωμένους κάποιους ήχους.
- Φωνολογική διαταραχή είναι όταν ένας ήχος παράγεται σωστά μεμονωμένος αλλά χρησιμοποιείται σε λάθος θέση σε μία λέξη.
ΗΛΙΚΙΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ ΦΩΝΗΜΑΤΩΝ
Ηλικίες Κατάκτησης των Φωνημάτων | Φώνημα |
2,6 – 3,0 | π, μπ, μ, τ, κ, γκ, νια, γ, κι |
3,0 – 3,6 | ν, ντ, χ, β, χι, χε, γι, |
3,6 – 4,0 | φ, λ, σ, ζ |
4,0 – 4,6 | δ, θ, λια |
4,6 – 5,0 | τς, τζ |
5,6 – 6,0 | ρ |
ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ ΑΡΘΡΩΣΗ
Όπως ανέφερα παραπάνω η διαταραχή άρθρωσης έχει να κάνει με την παραγωγή μεμονωμένων ήχων. Επομένως, αναφέρονται κατηγορίες και παραδείγματα λαθών:
- Παράλειψη ( π.χ. ”γωτό” αντί για ”παγωτό” )
- Αντικατάσταση ( π.χ. ”δώνη” αντί για ”ζώνη” )
- Παραφθορά / αλλοιωμένη εκφορά ήχου ( π.χ. ”κά[ο” αντί για ”κάρο” )
- Ένθεση ( π.χ. ”κραρέκλα” αντί για ”καρέκλα” )
- Απλοποίηση ( π.χ. ”πίτι” αντί για ”σπίτι” )
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΛΑΘΩΝ ΑΡΘΡΩΣΗΣ
Αρχικά, θα μιλήσω εμπειρικά και θα πω πως έχω αντιμετωπίσει αρθρωτικές διαταραχές σε όλα τα φωνήματα. Όμως, τα συχνότερα από αυτά είναι : σ, ζ , δ , ρ , θ , κ , φ
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Όπως ανέφερα η λογοθεραπεία και η άρθρωση είναι άμεσα συνδεδεμένες. Έτσι, εάν κάποιος γονέας παρατηρήσει κάτι από τα παραπάνω στην ομιλία του παιδιού του και αφού έχει ρίξει μια ματιά στον πίνακα με την ηλικία κατάκτησης φωνημάτων θα πρέπει να μιλήσει με κάποιον λογοθεραπευτή. Επίσης, υπάρχει περίπτωση να υπάρχουν περισσότερες από μία αρθρωτικές διαταραχές και έτσι ο χρόνος της θεραπείας θα είναι μεγαλύτερος.
ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Παραπάνω είπαμε πως η φωνολογική διαταραχή έχει να κάνει με την λανθασμένη χρήση ενός ήχου κατά την ομιλία. Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μπορούν να ξεχωρίσουν πότε το παιδί δεν λέει καθόλου ένα ”γραμματάκι” και πότε το λέει που και που. Επιπλέον, οι γονείς πρέπει να παρατηρούν στον λόγο του παιδιού τους εάν αυτό το κάνει όταν μιλάει με φυσιολογική ταχύτητα. Επίσης, εάν το παιδί έναν ήχο τον λέει λάθος με έναν ή παραπάνω τρόπους.
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΛΑΘΩΝ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑΣ
Συνήθως τα λάθη που υπάρχουν είναι πολύ πιο σταθερά από αυτά στην άρθρωση. Επομένως τα πιο κοινά από αυτά είναι:
- το σ με το θ ( π.χ. ”σέλω” αντί για ”θέλω” )
- το δ με το ζ ( π.χ. ”δάχαρη” αντί για ζάχαρη )
- το φ με το θ ( π.χ. ”φέλω” αντί για ”θέλω” )
- το ρ με το λ ( π.χ. ”λόδα” αντί για ”ρόδα” )
- το κ με το τ ( π.χ. ”τότα” αντί για ”κότα” )
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Έτσι, η απάντηση και εδώ είναι η λογοθεραπεία. Ωστόσο, η σωστή παρατήρηση είναι αυτή που θα οδηγήσει τον γονέα σε έναν λογοθεραπευτή για την θεραπεία της φωνολογικής διαταραχής. Αλλά, όπως και στην άρθρωση, έτσι και εδώ οι φωνολογικές διαταραχές ίσως είναι και παραπάνω.
ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Έτσι λοιπόν, είναι πολύ σημαντικό όλοι οι γονείς να παρατηρούν τα παιδιά τους και να μην αφήσουν αυτήν την δυσκολία του παιδιού τους μήπως και εξαφανιστεί από μόνη της. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε έναν ΩΡΛ και έναν οδοντίατρο, όπου εκείνοι θα σας πουν εάν υπάρχει κάποιο άλλο ζήτημα που επηρεάζει την άρθρωση ή την φωνολογία του παιδιού σας. Επομένως, είναι πολύ σημαντική η έγκυρη αντιμετώπιση και παρέμβαση, διότι οι δυσκολίες αυτές ίσως οδηγήσουν σε μαθησιακές δυσκολίες. Τέλος, οι γονείς οφείλουν να συμβάλλουν στην διαδικασία της θεραπείας με το να κάνουν ότι τους πει ο θεραπευτής τους, αλλά και να δουλεύουν τις ασκησούλες του παιδιού και στο σπίτι.
Περισσότερα ΕΔΩ